Diabetologia


urządzenie do pomiaru glukozy

Diabetologia - dziedzina medycyny zajmująca się profilaktyką, rozpoznaniem, diagnostyką, leczeniem oraz zapobieganiem powikłań cukrzycowych.

Cukrzyca to grupa chorób metabolicznych, które charakteryzują się niedoborem insuliny bądź niedostatecznym jej działaniem.

 

Wyróżniamy 4 rodzaje cukrzycy:

Typ I – niedobór insuliny, choroba autoimmunologiczna – tzw. cukrzyca Lada.

Typ II – cukrzyca kojarzona z nadwagą i otyłością. Początkowo istnieje produkcja insuliny, jednak jest problem z jej przyswajaniem.

Typ III – tzw. cukrzyca innego typu np. występująca w chorobach endokrynologicznych, zespole policystycznych jajników, po zapaleniu trzustki, cukrzyca po alkoholowa, cukrzyca po sterydowa.

Typ IV – cukrzyca ciężarnych, występująca w okresie ciąży, która po okresie połogu zazwyczaj ustępuje.

 

Cukrzyca może wystąpić w każdym wieku. Wraz z upływającym czasem prawdopodobieństwo zachorowania jednak drastycznie rośnie. W Polsce ponad 3 mln osób choruje na cukrzycę, a drugie tyle ma stan przed cukrzycowy.

Należy jednak pamiętać, że stan przed cukrzycowy jest odwracalny. Najczęściej powoduje go kiepski styl życia, brak ruchu, stres (powoduje duży wzrost glikemii), brak śniadania (powinno się go zjeść do 2 godzin po przebudzeniu się, najpóźniej do 8:30), brak systematyczności w spożywaniu posiłków w ciągu dnia (spożywanie posiłków co 3-4 godziny nakręca metabolizm).

Należy również pamiętać, że insulina jest jednym z ważniejszych, jak nie najważniejszym hormonem w organizmie człowieka odpowiedzialnym za procesy metaboliczne. Gdy występuje całkowity niedobór insuliny jak w przypadku cukrzycy typu I pacjent ma ciężką hiperglikemię, rozwija się kwasica i często w ciężkim stanie pacjent trafia do szpitala. Pacjent z cukrzycą typu II długo produkuje insulinę, jednak jej nie przyswaja w tkankach obwodowych.

Mówi się, że Cukrzyca nie boli! Mówi się, że to „Cichy Zabójca”!

Objawy choroby:

  • zmęczenie
  • wzmożone pragnienie
  • napady głodu
  • nagłe chudnięcie (głównie cukrzyca typu I)
  • nagłe tycie (głównie cukrzyca typu II)
  • nieleczące się, przewlekłe stany zapalne, nieleczące się ropiejące rany np. rany ropne skóry, nawracające stany zapalne pęcherza moczowego
  • oraz bolesna polineuropatia, czyli bolesne doznania ze strony stóp, szczególnie nasilające się wieczorem, utrudniające zasypianie, a nawet powodujące nagłe przebudzenia
  • świąd skóry

Skutki nieleczonej cukrzycy:

Otyłość zaburza metabolizm i podnosi ciśnienie. Największym jednak problemem cukrzycy są powikłania, gdyż prowadzą one do nieodwracalnych skutków, a nawet ślepoty, zawałów serca, udarów mózgu.

Poważnym problemem jest również stopa cukrzycowa. W Polsce co godzinę amputuje się pacjentowi stopę z powodu cukrzycy. Kolejno w przeciągu 3 lat umiera 50% z tych pacjentów, zaś w przeciągu kolejnych 2 liczba ta wzrasta do 80%.

 

Grupy pacjentów szczególnie narażone / co predestynuje do cukrzycy?

  • nadwaga
  • otyłość
  • zaburzenia hormonalne jak np. zespół policystycznych jajników

Jaka profilaktyka?

Systematycznie co 3 – 6 miesięcy badać stężenie poziomu glukozy w surowicy, na czczo (t.j. 6 godzin po ostatnim posiłku). Warto też wykonać test obciążenia glukozą.

W jaki sposób możemy zapobiegać cukrzycy?

  • spożywać dietę zdrowego człowieka, produkty których indeks glikemiczny jest poniżej 50 mg/dl:
  • jeść przede wszystkim warzywa, owoce
  • pić dużo płynów, głównie wody
  • spożywać produkty nieprzetworzone, czyli powinno się samemu gotować
  • aktywność fizyczna
  • sen i wypoczynek
  • zmniejszenie czynników stresogennych

Produkt o wysokim indeksie glikemicznym, to produkt który szybko i w krótkim czasie podnosi stężenie glukozy we krwi, np. pieczywo – szczególnie białe, słodkie owoce, słodkie soki, słodycze).

Aktywność fizyczna u cukrzyków:

  • zmniejsza dawkę podawanej insuliny
  • uwrażliwia tkanki obwodowe t.j. mięśnie do wchłaniania insuliny i jej oddawania
  • redukuje masę ciała w dłuższej perspektywie (w typie II)
  • poprawia insulinowrażliwość
  • poprawia wytrzymałość
  • jest źródłem endorfin – krótko mówiąc poprawia nastrój
  • trening cukrzyka to trening wytrzymałościowy!

Należy pamiętać, że po 35 roku życia osoba z cukrzycą rozpoczynająca uprawianie sportu, czyli ta która do tej pory prowadziła fotelowo – łóżkowy tryb życia, powinna odbyć kontrolę diabetologiczną wraz z próbą wysiłkową EKG w celu wykluczenia zmian niedokrwiennych serca.

Należy również zwrócić uwagę, iż po wysiłku fizycznym często pojawia się hipoglikemia, czyli nagły spadek stężenia glukozy poniżej 70 mg/cl w surowicy krwi. Objawia się ona najczęściej drżeniem rąk, nadmierną potliwością, głodem czy sennością. Gdy stężenie glukozy obniży się do poziomu 30-40 mg/dl może dojść do śpiączki hipoglikemicznej.

Nasi Lekarze:

  • lek. med. Barbara Nalepa – Czaja